Archeologia jakubowa – z Dziennika Kapitańskiego wypis pierwszy

O genius loci miejsca które badamy…

Kościół św. Jakuba – ściana wschodnia prezbiterium

” …widziałem w ostatnich latach mnóstwo gotyckich kościołów – i w Kolonii, Wiedniu, Strassburgu, Amiens i Chartres – tego mastodonta gotyku Notre Dame w Paryżu, ale czegoś tak wytwornego jak ten święty Jakub – nie widziałem (…). Obchodziłem go pół godziny naokoło, zapomniałem, że to świątynia, widziałem tylko artystę, jak rozcałowywał wprost każdy kształt, odmierzał proporcje, drżącymi rękoma rozstawiał żebra murów, by jak najwięcej światła i powietrza wprowadzić do wnętrza (…). To święty Jakub, ta – jak lubił go nazywać – smukła, wytworna pantera, przyczajona do skoku. Całymi godzinami siadywali na starym zarosłym cmentarzu, którym był otoczony i z trudem i nabożeństwem odczytywali długi, gotycki napis, ułożony ze złotożółtej i zielonej polewanej cegły, który biegł wokół absydy…”

Stanisław Przybyszewski „Dzień sądu” (1909)

Kościół św. Jakuba Apostoła w Toruniu – w ikonografii i współcześnie