Dzień Świętego Jakuba AD 2022

Wszystkiego najlepszego w Dzień Patrona Kościoła św. Jakuba!

Główne uroczystości, bardzo huczne i piękne, miały miejsce w Toruniu w ostatni weekend. Między innymi uświetnił je koncert galicyjskiej muzyki dawnej, związanej także z pielgrzymowaniem po Szlaku Świętego Jakuba, w wykonaniu zespołu Ars Nova.

Pamiętajcie też, że do 15 sierpnia można w naszym ulubionym toruńskim kościele podziwiać wystawą podsumowującą nasze badania archeologiczno-architektoniczne z lat 2008-2020. Serdecznie polecamy i zapraszamy!

I po wykopaliskach…

Archeologia Jakubowa – badania 2020: ostatnia dokumentacja przed zasypaniem…

Nasze tegoroczne prace we wnętrzu kościoła św. Jakuba dobiegły końca. Przynajmniej na etapie terenowym, bo teraz czeka nas cała ogromna praca nad opracowaniem pozyskanego materiału i wyników, a przede wszystkim nad zgraniem tego z wynikami poprzednich jakubowych sezonów badawczych.

Zakopanie tegorocznych wykopów trochę nam się przeciągało. Czekaliśmy na różne Bardzo Ważne Decyzje, które w sumie i tak ostatecznie nic nie wniosły do sprawy. Szkoda. Niemniej, nie będziemy się tu rozwodzić nad tym co nas gryzie, a pochwalimy się tym co nas cieszy. Otrzymaliśmy bowiem deklarację ze strony Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego, że w fragmencie kładzionej obecnie nowej posadzki kościoła św. Jakuba odtworzony zostanie wzór posadzki sprzed wieków, którą udało nam się odkryć o czym pisaliśmy m.in. tutaj.

Archeologia Jakubowa – badania 2020: zakopywanie…

Tymczasem piątkowe zasypywanie wykopu przebiegało tak jak zwykle – w wysiłku, pyle i z lekką dozą  smutku, że to już koniec… Poprzedziła je ostateczna dokumentacja odkrytego przez nas fundamentu, a także pochowanie w zasypywanym wykopie kości ludzkich z tegorocznych badań. Dziękujemy Księdzu Wikaremu z parafii św. Jakuba za udział w tym wydarzeniu i modlitwę za zmarłych.

Dziękujemy Wszystkim, którzy w taki czy inny sposób wsparli te badania! Nasze odkrycia to także Wasze dzieło!!!

Rzecz o pięknym fundamencie

Archeologia Jakubowa – badania 2020: Remigiusz namierza…

Średniowieczne fundamenty zawsze są piękne. Są piękne bo mają tyle lat, bo tworzono je z uszanowaniem najlepszych tradycji budowlanych i wykorzystaniem niezwykle przemyślanych planów architektonicznych. Są piękne bo ich konstrukcja i układ baaardzo często zaskakują. Są piękne, bo tworzone z doskonałych cegieł i kamieni. Są piękne, bo by je podziwiać trzeba było się przekopać przez warstwy ziemi, liczne pochówki, poziomy gruzu, słowem kilka metrów wszelkiego archeologicznego dobra. I potem, po takim wysiłku pojawia się ona – wspaniała ława fundamentowa. Możemy być pierwszymi od 6-7 wieków osobami, które ponownie jej dotykają. Niesamowite, prawda? 🙂

Archeologia Jakubowa – badania 2020: … Monika rysuje

Właśnie takie wyróżnienie stało się naszym udziałem w tych dniach. We wtorek w wykopie podwieżowym odsłaniany przez nas fragment jakubowego fundamentu objawił się nam w całej krasie. To oznaczało zamianę łopat i szpachelek na ołówki i miarki – dokumentację rysunkową czas zacząć! 😀

Jeszcze eksplorujemy!

W tym tygodniu nasze króciutkie wykopaliska we wnętrzu kościoła św. Jakuba dobiegają końca. Zmierzamy jednak do niego niespiesznie, starając się jak najbardziej wykorzystać nasze siły i potencjał badawczy, i odkryć ile się da. Dlatego też cały czas prowadzimy eksplorację w wykopie podwieżowym. Odsłoniliśmy tu kolejną odsadzkę fundamentu, co nas bardzo cieszy. Wysyciły się nam tu wprawdzie ciekawe zabytki ruchome, ale co architektura, to architektura 😉 – zawsze te odkrycia satysfakcjonują nas szczególnie. Co poza tym? Cały czas rejestrujemy tu też pojedyncze pochówki. Generalnie, jest co robić…

Archeologia Jakubowa – badania 2020: trwają prace w wykopie pod wieżą!

Archeologia Jakubowa – badania 2020: miejsce po wykopie w nawie i ułożona przez nas na powrót posadzka 😉

Jednocześnie też, z właściwą archeologom precyzją, położyliśmy wczoraj posadzkę w miejscu, w którym mieliśmy wykop w nawie. Prawie nie widać różnicy 🙂

Specjaliści na wykopie

Archeologia Jakubowa – badania 2020: pobieranie próbek cegieł do datowania metodą termoluminescencji

Specjaliści na wykopie – i tym razem mowa wcale nie jest o nas 😉 Cieszymy się, że nasze badania po raz kolejny wspierane są przez przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, że mogą mieć charakter interdyscyplinarny, co tylko przysłużyć się może wiedzy na temat jakubowego stanowiska.

Jeszcze zanim przystąpiliśmy do tegorocznych prac wykopaliskowych na miejscu pojawili się specjaliści z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy wykonali rozpoznawcze badania nieinwazyjne georadarowe. Pozwoliły nam one trochę poznać czego możemy się spodziewać w miejscach, w których planowaliśmy wykopy.  Cały czas współpracuje też z nami antropolog, prof. Tomasz Kozłowski, a tymczasem w ostatni piątek na stanowisku pojawili się też fizycy z UMK. To współpracujący już z nami od lat zespół pod kierunkiem prof. Alicji Chruścińskiej, który z odkrytych przez nas fundamentów pobiera próbki cegieł. Zostaną one wydatowane metodą termoluminescencji, która pozwoli wyznaczyć czas (datę) ich powstania (wypalenia). Super, prawda? Mamy już piękną serię dat z poprzednich badań i z niecierpliwością czekamy na wyniki tych z wnętrza kościoła 🙂

Archeologia Jakubowa – badania 2020: prof. Sulkowska-Tuszyńska i prof. Chruścińska doglądają pobierania prób cegieł

O naszych badaniach napisał też popularny dziennik toruński „Nowości”! 😀 Zapraszamy do lektury: https://nowosci.com.pl/co-znalezli-archeolodzy-pod-posadzka-kosciola-swietego-jakuba-w-toruniu-zdjecia/ar/c15-14961780

Jeden wykop zasypany, ale prace trwają

Archeologia Jakubowa – badania 2020: wykop podwieżowy…

W czwartek zamknęliśmy wykop w nawie – to znaczy zakończyliśmy jego eksplorację i po wykonaniu niezbędnej dokumentacji wykop został zasypany. Nie było sensu go już dalej kontynuować. Cieszymy się z tych kilku odkryć antropologiczno-funerlanych, które nam przyniósł, ale teraz już całą naszą uwagę i siły przerzucamy na wykop w aneksie podwieżowym. Tam, między innymi, odsłoniliśmy wspaniale zachowany pochówek trumienny z elementami odzieży i prawdopodobnie poduszki pod głową zmarłego. I choć nasza aktualna wykopowa obecność w kościele św. Jakuba jest już na półmetku, cały czas staramy się tu odsłaniać dalej fundament ściany masywu zachodniego i wieży, by uzyskać jak najwięcej informacji na temat tej partii architektury kościoła jakubowego.

Archeologia Jakubowa – badania 2020: zasypany wykop w nawie

Pozdrawiamy wszystkich, którzy nam kibicują! 😉

Mamy posadzkę (tak jakby)!

Archeologia Jakubowa – badania 2020: nasze stanowisko. Na pierwszym planie wykop w nawie, w tle prace w wykopie podwieżowym

Przystępując do tegorocznych prac wykopaliskowych we wnętrzu kościoła św. Jakuba najbardziej liczyliśmy na odkrycie elementów związanych z dawną kościelną posadzką. Niestety – o czym już wczoraj wspominaliśmy – dość szybko okazało się, że poniżej obecnego poziomu użytkowego zaobserwowaliśmy liczne ingerencje w podłoże; związane m.in. z wykonywaniem kolejnych pochówków czy kładzeniem instalacji. Posadzki nie udało nam się zaobserwować – ani w układzie, ani nawet w postaci destruktów w profilach. Niemniej… tak całkiem powiedzieć, że jej nie odkryliśmy też nie możemy 🙂 Udało nam się bowiem odkryć kilka fragmentów ceglanych płytek posadzkowych, w tym ten najpiękniejszy – fragment kwadratowej płytki zdobionej ornamentem lilii heraldycznej, barwionej szkliwem ciemnoniebieskim i białym. Najwspanialsze jest to, że fragment identycznej płytki udało nam się odkryć kilka lat temu w jednym z wykopów na zewnątrz kościoła! Dwa to już nie przypadek i te odkrycia wnoszą istotne informacje w temacie dawnego wyposażenia i wyglądu świątyni jakubowej. Zatem – sukces! 🙂

Archeologia Jakubowa – badania 2020: fragment płytki posadzkowej z lilią

Archeologia Jakubowa – badania 2020: Patryk przygotowuje pochówek w wykopie podwieżowym do dokumentacji fotograficznej

Można by powiedzieć – co tam pochówki, pucharki dzwonowate, ozdoby, monety, dzwonek, fragmenty trumien, czyli wszystko to, co też do tej pory odkryliśmy w tegorocznych pracach – wszystko to blednie przy tym małym kawałku ceramicznej posadzki 🙂

Tymczasem pracujemy dalej, wzmocnieni przez Sandrę. Pani Profesor dogląda, my odkrywamy. Mamy nadzieję poodkrywać troszkę jeszcze jakubowego fundamentu wieżowego!

Rozbity bank i… jeszcze kilka innych odkryć ;)

Kochani, działamy! Za nami dwa pracowite dni, dziś wstaje kolejny. Pracujemy dzielnie w jakubowych wnętrzach, walcząc z chłodem oraz stającymi nam na drodze kablami i instalacjami.

Archeologia Jakubowa – badania 2020: jedno z naszych najładniejszych odkryć 🙂

Warstwy przez które przebijamy się w nawie północnej są bardzo sypkie i przemieszane, co świadczy o licznych wcześniejszych ingerencjach w tym miejscu. Niestety. Nieco ciekawiej wydaje się w strefie podwieżowej, gdzie natrafiliśmy na istny bank – całą garść nowożytnych monet, różnych władców i z różnych okresów. Trochę przypomniała nam się historia z naszych badań w prezbiterium w Przecznie, gdzie odkryliśmy podobny skarb. Oprócz monet mamy też kilka metalowych elementów odzieży – aplikacje, fragmenty wianków grobowych, a także trochę ułamków ceramicznych.

Jak na razie średnio jesteśmy zadowoleni z odkryć dotyczących architektury, ale mamy nadzieję że w miarę postępu prac coś fajnego jeszcze odkryjemy 🙂 No, a tymczasem zrobiło nam się „klasycznie jakubowo” – kto śledzi nasze prace ten już się domyśla co przede wszystkim odkrywamy – pochówki…. Bardzo wysoko, zaledwie kilkadziesiąt centymetrów poniżej obecnego poziomu użytkowego… Cóż, działamy dalej!

Archeologia Jakubowa – badania 2020: Monika w trakcie odsłaniania pochówku w wykopie w nawie północnej

Archeologia Jakubowa – badania 2020: Remigiusz przygotowuje pochówek odkryty w wykopie podwieżowym do dokumentacji fotograficznej

Mamy wykopaliska we wnętrzu kościoła św. Jakuba!!!

Archeologia Jakubowa – badania 2020: jesteśmy we wnętrzu kościoła św. Jakuba 🙂

Oto spełniło się jedno z największych marzeń naszej Ekspedycji Jakubowej! Od dziś prowadzimy prace wykopaliskowe we wnętrzu kościoła św. Jakuba w Toruniu! 😀

Wykopaliska we wnętrzu jakubowej świątyni były naszym marzeniem od samego początku naszych prac badawczych przy tym obiekcie, czyli od 2008 roku. Z różnych względów nie było nam to jednak dane. Ta sytuacja odmieniła się w tym roku z uwagi na szeroko zakrojone prace konserwatorskie prowadzone we wnętrzu tego kościoła. Prace te wiążą się również z wymianą posadzek. I w końcu, władze konserwatorskie uznały, że może dobrze będzie nim wszystko już zostanie wymienione na nowe, sprawdzić co kryje się pod tym starym 😉 Tym sposobem wkroczyliśmy z naszymi badaniami do wnętrza najpiękniejszego kościoła w Toruniu 🙂

Archeologia Jakubowa – badania 2020: nareszcie wykopaliska we wnętrzu jakubowej świątyni 🙂

Wprawdzie nie badamy – o czym zawsze marzyliśmy – prezbiterium, a charakter naszych prac ograniczony został jedynie do sondaży archeologicznych (czyli takich wykopów „na rozpoznanie”), niemniej ogromnie się cieszymy. Nasze wykopaliska potrwają króciutko, bo mamy na nie zaledwie tydzień, ale wiemy że będzie to pasjonujących kilka dni.

Badamy północno-zachodnią strefę kościoła: założyliśmy jeden wykop w północnym aneksie podwieżowym oraz jeden w skrajnym zachodnim przęśle nawy północnej.

Archeologia Jakubowa – badania 2020: rozpoczynamy wykop w nawie północnej

Trzymajcie kciuki za naszych eksploratorów: Ewkę, Natalię, Monikę, Remigiusza i Patryka – oczywiście pod wodzą prof. Krystyny Sulkowskiej Tuszyńskiej! 

Archeologia Jakubowa – badania 2020: rozpoczynamy wykop w północnym aneksie podwieżowym

Powykopowo… z podziękowaniem :)

Aż trudno uwierzyć, że już półtora miesiąca minęło od zakończenia naszych ostatnich badań… Tymczasem, zaczął się nam już nowy rok akademicki. Wszystkim Akademikom i naszym Przyjaciołom życzymy na ten czas spełnienia zawodowych marzeń i realizacji planów!

Jednocześnie profesor Krystyna Sulkowska-Tuszyńska składa raz jeszcze najserdeczniejsze podziękowanie wszystkim Osobom zaangażowanym w tegoroczny, siódmy już sezon naszych jakubowych badań. Dziękujemy Wam za Wasz czas, wysiłek, za Waszą pracę i zaangażowanie! Bez Was nie byłoby Archeologii Jakubowej 🙂

Archeologia Jakubowa – sezon 2019 – załoga siódmego sezonu naszych jakubowych wykopalisk!